The future is female

Hoe confronteren onszelf en elkaar met de eindeloze economische groei en de ecologische grenzen van onze planeet? Dit is een vraagstuk op de website van het Nederlandse Ontgroei platform.

Dit platform houdt zich bezig met zich op verschillende wijzen af te vragen hoe een maatschappij er uitziet, die voor een goed leven voor iedereen kan zorgen, zonder dat macht en rijkdom wordt opgepot door een een kleine groep en hoe we een overgang kunnen creeeren, die overschot en overconsumptie terugdraait.

Het Spoken Word; ”Future Feminism” van Anohni uit 2012 valt hier voor mij duidelijk in. Het idee dat wij helemaal niet zijn geschapen door iets spiritueels, iets goddelijks, maar juist onderdeel van deze aarde zijn. Of dat in elk geval het patriarchale mono-theistische beeld niet klopt, dat wij na onze dood naar een andere plek gaan. Volgens Anohni gaan wij juist terug naar deze wereld als wedergeboorte; Net zoals de voorouders van walvissen als zoogdieren terug de zee in zijn gelopen (wetenschappelijk bewezen, wat ik niet wist) om voedsel te zoeken, zullen wij ook evolueren op deze planeet. Alleen al om deze reden zouden wij volgens haar duurzamer met deze planeet om moeten gaan.

Door jezelf te ontdopen, zoals Anohni heeft gedaan, maak je volgens mij een hele duidelijke stap tegen de kerk en haar wereldbeeld. (Ik snap ook absoluut niet waarom we over ”haar” spreken, als we het over de kerk hebben; Ik vind niks vrouwelijks aan het Christendom).

Door ons te beseffen dat we niet ergens anders naar toe gaan, maar hier blijven, en door tegen het patriarchaat te strijden, met als uitkomst dat we meer gelijkheid creeren, kunnen we hopelijk een duurzamere manier van leven creeren en meer geluk en voldoening voor iedereen genereren, zonder de wereld kapot te maken.

In 2016 heeft Anohni samen met Kembra Pfahler, Johanna Constantine, Bianca Casady en Sierra Casady een manifest geschreven, wat ”the 13 tenets of future feminism” heet. Dit is hier te vinden:

https://childrenofsemina.tumblr.com/post/135323601852/the-13-tenets-of-future-feminism-1-the

https://www.nhm.ac.uk/discover/when-whales-walked-on-four-legs.html

Niet circulair, maar herverdeling

Overheden die maar door blijven gaan met het streven naar een groeiende economie, omdat er dan meer belasting wordt ontvangen, zonder de belasting te moeten verhogen. We zijn allemaal verslaafd aan groei. Dit zei Kate Raworth, de bedenker van het donutsysteem tijdens haar Ted talk in 2018.

Volgens Raworth zou de natuur naar ons idee van circulaire productie kijken en het een cute idee vinden; Dat alles wat kapot is of wat wij niet meer willen terug gaat naar dezelfde fabriek. Terwijl dat in de natuur eigenlijk helemaal niet zo werkt. Een dood dier wordt juist het voedsel van andere organismen en zo wordt alles herbruikt. Dit is ook haar idee van hoe een industrie moet werken; Het afval van het ene product, moet de grondstof worden voor het volgende.

Wij zijn als consument compleet gebrainwashed door de consumentenpropaganda van Edward Bernays en geloven dat wij transformeren na het kopen van elk nieuw product; Zo beschrijft Raworth dit in haar Tedtalk.

Met haar donutsysteem wil zij dat er innovatie plaats kan vinden, maar ook dat de overheid bijvoorbeeld gemakkelijker restricities kan plaatsen op het gebruik van fossiele brandstoffen, of alleen nog maar gaat investeren in het beste duurzame materiaal samen met de industrie.

Communisme is het niet, want er kan nog steeds winst gemaakt worden en het individu kan nog steeds gedijen, maar tot op een bepaalde hoogte. De rest gaat terug het gat in, waar problemen als huisvesting, onderwijs en ongelijkheid staan, om dit te kunnen verbeteren.

Nu zullen veel mensen zeggen dat dit idealistisch en onmaakbaar is en dat mensen altijd meer (winst) willen hebben.

Maar is dat niet ook precies het beeld wat wij in ons hoofd hebben door de propaganda van het kapitalisme en de vrije markt? Dat niks anders meer mogelijk is en dat dit the lesser of two evils is? Er zijn zo veel andere maatschappij-vormen geweest, en ook op kleinere schaal hebben mensen door de eeuwen heen laten zien dat andere methodes ook werken. Het is helemaal niet communisme òf kapitalisme. Er ligt nog zo veel tussen en staat nog zoveel recht tegenover. Ik geloof juist dat door samen initiatief te nemen en verantwoordelijkheid te nemen, we op een hele andere manier voldoening uit werk kunnen krijgen, dan alleen door geld en macht.

Het geprogrammeerde achterhoofd van AI

Bluetooth in een huishouden met meer dan 1 telefoon is om gek van te worden. Elke keer als mijn verkering thuis komt, wordt mijn telefoon van de speaker gegooid. Ook vind ik het vervelend dat als ik met vrienden zit en we iets niet weten, de telefoon gelijk uit de zak wordt gehaald om dit op te zoeken. Dit is volgens The Atlantic ook iets wat veel ouders vervelend vinden en graag minder ‚Screen-time‘ in de thuissituatie willen. Virtual Assistant Bots zijn hier natuurlijk een oplossing voor.

Volgens hetzelfde artikel zullen er aan het einde van 2021 net zoveel Alexas en Siris zijn als er mensen op deze planeet leven.

Maar is deze groei nu echt een vooruitgang? Door minder op je scherm te zitten en meer je stem te gebruiken, lijkt dit positief, maar een stem creeert ook intimiteit, waardoor we makkelijker gemanipuleerd kunnen worden. Ook wordt deze AI zogenaamd objectief gegenereerd, maar aan de leiding staan toch echt deze grote tech-bedrijven en Amazon. Fouten worden gemaakt met AI, maar aangezien Databescherming ook voor deze bedrijven geldt, is zo goed als onmogelijk om dit aan te vechten.

Ook het bedrijf Viqtor Davis (Data craftmanship) geeft aan dat 29 procent van de nederlandse bevolking nu al voice assistants gebruikt. AI groeit alleen maar en zal ook steeds belangrijker worden. Maar moeten we dit wel van dit soort grote bedrijven willen? Moeten we niet zelf gaan investeren in Open-source AI? Alleen op deze manier kunnen we belangenloze assistentie krijgen, die gewoon onze muziek aanzet of wat voor ons opzoekt, zonder winst in het geprogrammeerde achterhoofd.

https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2018/11/alexa-how-will-you-change-us/570844/

https://www.theatlantic.com/membership/archive/2018/10/alexa-doesnt-love-you/573043/

https://www.viqtordavis.com/nl-nl/?gclid=CjwKCAjw07qDBhBxEiwA6pPbHiDazG9ykppgxQb6QO65mNGQUgZ7CJW_1ci4kisO5x8caJmm5sObmBoCjNIQAvD_BwE

De drie zusters

Ook in de landbouw is er een nieuwe vorm van groei en verandering te zien. Andere manieren dan monocultuur zijn steeds meer te vinden. Voedselbossen worden opgericht en zo wordt biologisch tuinieren en permacultuur steeds toegankelijker. Permacultuur is een systeem, wat in de jaren 70 is opgezet, waarbij men eigenlijk het land gaat observeren. Onkruid wordt niet meer gewied en verdwijnt, door middel van balans op het land. Planten groeien samen als ”zusters” in groepen van 3. Zo gebruikten de Aztheken al mais, pompoenen en bonen bij elkaar, omdat deze drie gewassen elkaar versterken.

Na het kijken van de documentaire ”The biggest little farm”, was ik hier nog meer van overtuigd hoe ontzettend tof dit is.

In deze documentaire verhuizen twee stadsmensen naar het dood-geboerde platteland in Californie. Een mentor hebben ze, die hen heel erg veel leert, maar helaas overlijdt hij op het moment dat alle plagen, die je je maar kan bedenken, op het land komen.

The biggest little farm is gefilmd over 7 jaar tijd, waarin je het land ziet veranderen door middel van permacultuur. Op een gegeven moment is er zelfs een enorme regenstorm, die al het land van de buren weg doet stromen, maar aangezien de twee hoofdpersonen zo veel biodiversiteit op het land hebben, zijn zij hier compleet ongevoelig voor.

Deze documentaire geeft zo’n duidelijk beeld, dat wij helemaal verkeerd bezig zijn met monocultuur en ook hiermee onze planeet kapot maken, maar door naar alternatieven te kijken, we zo veel leven weer terug kunnen brengen.

https://www.biggestlittlefarmmovie.com/

https://www.permaculture.co.uk/what-is-permaculture

Een ander geluid in de mode

Innovatie wordt meestal gebruikt in een hele positieve manier. Innoveren in geneesmiddelen, innoveren voor het klimaat, innoveren tegen plastic verbruik… Toch is dit niet altijd positief. De atoombom was ook een innovatie, de manier hoe er nu oorlog met drones wordt gevoerd is ook een innovatie. Innovatie is dus niet altijd de oplossing.

Hieronder wil ik twee voorbeelden geven van innovatie. Èèn waarvan ik het voorbeeld als oplossing zie. Er gebeurt de afgelopen jaren al veel in de uitvoering van verschillende markten, die een verandering bieden en tegelijkertijd kritisch zijn en tegen het bestaande strijden. In het tweede voorbeeld laat ik een trend zien, die ik wèl beangstigend vind als innovatie.

Tegenlicht heeft een mooie aflevering gemaakt met de titel: Future fashion. Hier worden nieuwe trends laten zien in de mode-industrie, die een ander geluid proberen af te geven, dan die van de massaconsumptie. Het idee dat we een shirt kopen van de Primark, wat een keer gedragen wordt en vervolgens op een vuilnisbelt terecht komt, wordt hier compleet aan de kant gezet.

Voorbeelden van digitale mode komen aan bod, waarbij het kledingstuk dus niet meer in de echte wereld wordt gedragen, maar alleen nog maar online. Dit is een enorme innovatie, waarvan ik niet zo goed weet hoe ik hier tegenover sta. Het idee dat ons virtuele uiterlijk steeds belangrijker wordt, is niet een scenario, waar ik naar uit kijk. Ik zou graag meer samenkomen en minder achter de computer zitten, maar aan de andere kant, zal ik ook niet degene worden, die deze verandering kan stoppen. Toch vond ikzelf het gedeelte over duurzaam ontwerpen van Vin + Omi veel interessanter. Hoe tof kan je werk zijn als je maandenlang materialen kan groeien, duurzame plantages kan opzetten met het toekomstbeeld dat hier producten uit voort zullen komen, die niet zo schadelijk zijn?

https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2018-2019/future-fashion.html

Het streven naar het humanoïde

Deze aflevering van Tegenlicht, ”Perfect me”, gaat over hoe ons schoonheidsideaal door middel van het gebruik van social medias en face-filters, wat over de afgelopen jaren erg is gegroeid.

Door deze innoverende (face)filters op socialmedia hebben mensen geen kennis van photoshop meer nodig en kunnen zij zo hun eigen foto’s met een klik op de knop bewerken.

Zoals ook in deze documentaire wordt gezegd, hebben mensen die binnen deze schoonheidsnorm vallen een voorsprong op de arbeidsmarkt en helpt het hun op relatievlak.

Ook Tinder gaat vooral over hoe je er in een paar foto’s uitziet en hoe je jezelf en jouw hobby’s kan representeren in deze beelden. Een foto met een rugzak op op een berg, een foto van jou en een dier, een foto van jou en je zus haar kind en dan nog een met een biertje en je vrienden, of een filter bloemenkrans op je hoofd. Schoonheid wordt steeds belangrijker en het schoonheidsideaal wordt volgens Perfect me steeds universeler door social media en de groei van diensteneconomie.

Iedereen krijgt hetzelfde beeld te zien, maar wit en slank (nu met dikke billen) geldt nog steeds als de schoonheidsnorm. Diversiteit en Body positivity doen er meer toe, maar vanuit welke beweegredenen? Vaak lijkt dit toch of modetijdschriften dit vooral doen om met de hype mee te kunnen liften en omdat dit nu eenmaal winstgevend is.

View this post on Instagram

A post shared by DANIEL MOONEY (@danielmooney)

Er zijn veel innovaties in de plastische chirurgie en de vraag hiernaar groeit ook en het idee dat we op ons AR filter willen lijken. In 2019 heeft Instagram alle AR filters verboden, waarbij het lijkt alsof je plastische chirurgie ondergaat.

Het lijkt wel of ons nieuwe schoonheidsstandaard steeds meer streeft om niet meer menselijk te lijken, maar menselijk-uitziend; het humanoïde zoals het online model Shudu.

https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2020-2021/perfect-me.html

https://www.bbc.com/news/business-50152053

The century of the self

Deze 4-delige documentaire reeks van Adam Curtis voor de BBC gaat over hoe de theorie van de psychoanalyse van Sigmund Freud door verschillende mensen gebruikt en misbruikt is om de massa te manipuleren. Deze reeks gaat vooral over de politiek en het bedrijfsleven.

Edward Bernays, Freud‘s neef is een van de grondleggers van public relations en was een grote invloed op de consumptiemaatschappij. Met verschillende campagnes wordt in deze serie laten zien hoe hij mensen anders naar hunzelf heeft laten doen kijken en hoe hij hun houding naar product en mode heeft kunnen veranderen.

Adam Curtis kijkt naar de roots van de consumptiemaatschappij en de technieken in de psychologie die zijn gebruikt om de behoeftes van de consument te vervullen. Hij stelt hier de intenties en de oorsprong van deze nieuwe aanpak in vraag.

Deze documentaire reeks is heel mooi in elkaar gezet en geeft een heel duidelijk beeld hoe de moderne wereld in het westen zo kon veranderen tussen de wereldoorlogen en daarna. Ik vind het een onwijs goede reeks met prachtig beeld en gestoorde voorbeelden, die soms bijna als complottheorien voelen, omdat ze zo gebasseerd zijn op een paar individuen achter grote campagnes.

https://www.bbc.co.uk/programmes/p00ghx6g

Vergezichten

Deze aflevering van tegenlicht verscheen aan het begin van de Covid pandemie, drie weken in de lockdown.

Trendwatcher Lidewij Edelkoort en psychiater Dirk de Wachter vertelden heir wat zij dachten dat er de komende tijd zou veranderen. Edelkoort vanuit een hotel in Zuid-Afrika en de Wachter vanuit zijn huis in Antwerpen.

Aangezien ik deze aflevering pas in September keek, voelde het een beetje gek. Alsof je een tijdscapsule had geopend met een speculatief scenario er in opgeschreven. Al was het maar een half jaar later.

De Wachter praatte veel over wat het met de mens zou doen, om voor het eerst (sinds de tweede wereldoorlog) in een lockdown te zitten en hoe wij ons tot elkaar zouden agan verhouden.

Edelkoort had het meer over wat dit met de markt zou doen. Hoe het na een paar weken al duidelijk was dat verschillende fabrieken hun werk moesten neerleggen, omdat de ketting van goederen verbroken was. De afhankelijkeid van producten uit China werd in een keer voor veel meer mensen duidelijk. Maar ook dat minder productie gelijk zorgt voor aanzienlijk veel minder uitstoot. Zo ging zij verder dat dit de tijd wordt van het zelfmaken. Tutorials kijken, dingen voor jezelf maken en voor elkaar en hopelijk die ketting verbreken van oneindig spullen kopen.

Aan de ene kant vond ik het erg vervelend hoe ze praatte over dat het voor haar allemaal goed is nu en dat ze ook in Augustus wel failliet zal gaan, maar dan met een ander businessmodel verder wil. Nogal een bevoorrechte positie dacht ik, maar verder heeft ze wel gelijk. Als er een moment is om alles te veranderen, zowel in ons economisch systeem als het consumentisme, dan is dat nu.

https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/virus-vergezichten.html

https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/Sentinel-5P/COVID-19_nitrogen_dioxide_over_China

Diamond’s are forever

Het artikel ”Have you ever tried to sell a diamond?” gaat over de monopolie op diamanten, wat het bedrijf De Beers tot de jaren 80 heeft volgehouden.

Ons hele idee over diamanten is gecreeerd door dit bedrijf. Dat wij diamanten trouwringen willen, tot hoe groot deze stenen dan wel precies moeten zijn, in verhouding tot ons salaris, tot op het punt dat veel mensen geloven dat het onethisch is om je trouwring na de scheiding te verkopen.

Hoe kan een bedrijf, wat gebasseerd  is op een veel voorkomend mineraal en uit de grond wordt gehaald door afrikaanse slavenarbeid en oorlogen in verschillende landen financierd, nou nog steeds zo winstgevend zijn?

Ja, diamanten zijn prachtig, dat ontkende ik vroeger, maar daar ben ik ook mee gestopt. Er is niets wat zo bijzonder licht reflecteert als diamanten en als je een grote ziet, zal je je ogen er niet van af kunnen houden.

De beers heeft voor mijn idee de beste marketing campagnes gehad die ik ken. Van ‚‘Diamonds are forever, tot de reden dat de Engelse koningin diamanten draagt.

Toch snap ik bij diamanten, die makkelijk transporteerbaar zijn en gedragen kunnen worden, hoe zij tot een betaalmiddel zijn geworden. Iets magisch, waar zo veel werk aan te pas komt, het hardste materiaal, wat dus niet als geld, verdwijnt, maar altijd blijft bestaan.

https://www.theatlantic.com/magazine/archive/1982/02/have-you-ever-tried-to-sell-a-diamond/304575/

Free money

Mein Grundeinkommen is een organisatie in Duitsland, die het concept van een basisinkomen probeert te verspreiden.

Wat is het onvoorwaardelijke basisinkomen precies?

Dit is het idee, dat alle mensen uit een land vanaf hun geboorte tot hun dood als grondwet net zoveel geld van de staat krijgen, als zij nodig hebben om te leven. Dit is zonder hier iets voor te moeten doen, of dat van hen ontnomen kan worden.

Met het basisinkomen zou het dus zo zijn, dat iedereen boven de armoedegrens leeft en dat mensen gelukkiger worden. Misschien betekent het inderdaad dat een boel mensen niet meer voltijd zouden werken, maar hiermee kom je dan toch ook gelijk af van werkeloosheid? Er zijn meerdere onderzoeken geweest, waaronder een grootschalig experiment in Finland tussen 2017 en 2018, die in iedergeval leidde tot betere geestelijke gezondheid, geluk en vertrouwen in het leven.

In Duitsland hebben al bijna 250.000 mensen 773 basisinkomens gefinancierd, waaronder ikzelf.

Ik zou graag in een maatschappij willen leven, waar niemand angst hoeft te hebben om niet rond te komen en wel of niet werken verder ook niet hoeft te rechtvaardigen. Alleen op die manier zullen wij geluk en voldoening uit werk kunnen halen en ik schenk dus ook elke maand een klein bedrag aan deze organisatie.

https://www.mein-grundeinkommen.de/

https://joop.bnnvara.nl/nieuws/fins-onderzoek-basisinkomen-zorgt-voor-minder-stress-en-meer-geluk

Eva van Kempen

Geboren in 1976 in Rotterdam. Ze is opgeleid als goudsmid in Schoonhoven. Ze maakt sieraden met het idee van draagbare schoonheid, maar ziet zich zelf ook als activist (1). Duurzame materialen staan centraal in haar werk.

• 

• 

Nadat Eva van Kempen erg ziek is geworden en gered, begint zij de ziekenhuis materialen op met haar goudsmid oog te bekijken. Deze gebruikte materialen zijn gebruikt en zijn overtollig geworden nadat ze hun functie hebben voldaan. Ze hebben ofwel een leven gered, het leven verlengd of zijn met een ziekte omgegaan. Met deze weggegooide materialen wil zij deze materialen respect tonen voor wat ze hebben betekend. Hierbij kijkt ze naar de contradicties tussen leven en dood, nieuw en oud, maar ook tussen tussen houdbaarheid en vergankelijkheid. Dit wordt allemaal weergegeven in haar sieraden (2).

Als je naar haar werk kijkt zie je vaak delen terug die gemaakt waren om het lichaam te helpen. Zowel in als er omheen, als ook ermee verbonden. Delen die leven zouden kunnen brengen, maar ook leven kunnen stoppen. Dit kun je zien in bijvoorbeeld de sieraden die zij maakt uit insufflatiebuisjes voor pasgeboren baby’s, reageerbuisbevruchtingsmateriaal, of juist de morning-afterpillen en abortuspillen waarvan zij colliers, oorbellen, armbanden en een kroon heeft gemaakt. Ook de plastic ziekenhuisbuisjes die zij gebruikt voor haar nek -en halscollier gaan er uitzien als een uitwendig koraal of bloedvatensysteem.

Sieraden worden vaak gemaakt met als doeleinde om schoonheid te versterken. Ikzelf vind de functie van sieraden liggen bij gevoelens opbrengen of prikkelingen te stimuleren. Sieraden hoeven zeker niet politiek te zijn, maar dit is wel precies waar ik het verschil leg tussen een mooi sieraad en kunst.

De sieraden van Eva Kempen staan voor de strijd om te leven en leven te geven, maar ook voor zelfbestemming en de keuze om het leven te nemen of te eindigen. Anticonceptie, IVF en abortus zijn allemaal de keuze van onszelf. Dit geldt ook voor Euthenasie. Wij zouden in elk geval over ons eigen lichaam en geest moeten beschikken en geen staat of religie zou hier iets over moeten kunnen bepalen.  

Bij de abortuspillenkroon is de politieke boodschap gelijk duidelijk voor mij. De titel, Lady Liberty slaat op het vrijheidsbeeld in New York en de rechtzaak op 4 maart die nieuwe beperkingen voor abortusrechten heeft ingevoerd in de Verenigde Staten. Ook is dit het geval bij de ‘’chastity Belt’’, de kuisheidsgordel gemaakt van anticonceptiepillen, waar de vrouw de sleutel tot heeft (of zou moeten hebben). Eva van KeMpen haar sieraden staan hiermee voor mij als symbool voor keuzevrijheid en zelfbeschikking.

1 Sandberg Instituut. (z.d.). Sandberg Instituut. Sandberg. https://sandberg.nl/alumni/eva-van-kempen/work/freedom-as-luxury-series

2 Klimt02.net, & Delfos, M.-F. (2018, 3 januari). Klimt02.net Ready-To-Bear. Inside-Outside Jewellery by Eva Van Kempen. Klimt02. https://klimt02.net/forum/articles/ready-bear-inside-outside-jewellery-eva-van-kempen-martine-france-delfos

Parviz Tanavoli

Geboren in 1937 in Teheran, Iran en sinds 1989 wonend zowel in Teheran als Vancouver, Canada. Tanavoli is beeldhouwer, schilder, docent en kunstverzamelaar.

Als een van de oprichters van de Saqqakhana school in Iran, wiens volgers zich richtten op hedendaagse kunst gebasseerd op traditionele perzische volkskunst. In het begin van de jaren ’60 begon Tanavoli met zijn legendarische ‚Heech‘ beelden. Dit zijn gebeeldhouwde vertolkingen van het Farsi woord voor ‚niets‘. Samengesteld uit de 3 perzische karakters he, ye en če (1). Oorspronkelijk vervaardigd als een reactie tegen de Saqqakhana school, waarvan hij vond dat zij haar puurheid had verloren en steeds gecommercialiseerder werd. De beelden zijn diep geworteld in Rumi’s mystische dichtkunst (2).

 “I found there is so much in the Heech, that Heech is not nothing, Heech is something. Then later . . . I realized that there is so much meaning behind it and so many poets . . . have paid attention to this word and have used it and that is how it began.” (3)

Zo is er de bekende zin van Rumi: “We came whirling out of nothingness scattering stars like dust.” Tanavoli vertelde dat Rumi zijn eerste mentor was (4).

Nadat Tanavoli twee jaar een residentie in de Minneapolis School of Art kreeg, vertrok hij in 1965 terug naar Iran, waar gij zich voorbereidde op de expositie in de Borghese gallerie die het locale publiek zo schokte, door de toiletpotten en andere alledaagse objecten samengevoegd met traditioneel folkloristisch ontwerp  die hij daar had tentoongesteld en had opgeroepen tot een soort semi-heilige iconen. De gallerie moest gesloten worden, nadat een menigte hen had bedreigd met het pand af te branden.

Tanavoli’s carriere werd afgekapt door de 1979 revolutie in Iran. Zijn paspoort werd ingenomen en zo kreeg hij hiermee een internationaal reisverbod. Hij besloot om deze tijd te gebruiken om naar het noorden te trekken en hier te beginnen aan het bestuderen en kopen van  nomadische tapijten en textiel. Hier heeft hij meerdere boeken over geschreven.

Nadat hij in 1989 zijn paspoort terugkreeg, emigreerde hij met zijn familie naar Vancouver, maar bleef elke 3 maanden terugkomen naar Teheran om les te geven en werk te maken. In 2002 kreeg Tanavoli een aanbod van de Burgemeester op dat moment, die onder de regering van de reformistische Mohammad Khatami werkte, om zijn met kunst gevulde huis te verkopen aan de stad als een museum. Hiermee kwam hij terecht in een zes jaar durende strijd met de opvolgende (nu voormalig president) burgemeester Mahmoud Ahmadinejad. Ahmadinejad noemde zijn werk ‚‘Westerse troep‘ en bedreigde hem om het huis in een moskee te veranderen. Het hooggerechtshof gaf uiteindelijk het huis en het werk terug aan Tanavoli in 2008 (5).

Het werk van Parviz Tanavoli is voor mij ontzettend bijzonder. Zo had ik zijn werk, vanwege de alledaagse bjecten ook in dat thema kunnen zetten, al vind ik neit dat zijn werk onder dat thema voldoet. Art & Globalisation vond ik tot nu toe, zelfs met het idee dat onze lessen niet alleen maar vanuit het westers oogpunt worden getoond, het minst passend.

Zo werd het werk van Alighiero Boetti neergezet als maatschappijkritisch, terwijl dit voor mij alleen maar overkwam als culturele toeeigening. Tapijten met Farsi karakters erop (goedkoop) laten vervaardigen en hiermee aanduiden hoe de westerse maatschappij in elkaar zit, maar hierzelf compleet van te profiteren, zie ik niet als kritisch, maar als opportunistisch. Tapijten maken is altijd het beroep van vrouwen geweest in Iran en om deze reden vind ik het veel interessanter om naar het tapijtenwerk van Tanavoli te kijken, aangezien hij met trots over zijn team praat en vertelt dat dit zonder hen niet mogelijk zou zijn. Ik heb zelf als tapijten reparateur gewerkt in een gallerie voor nomadische tapijten en heb meerdere van Tanavoli’s boeken. Ook in deze gallerie werd mij steeds verteld dat ik niet zo snel moet werken en juist het werk van mijn voorgangers moet ‘’aanbidden’’. Deze Iraanse nomadische tapijten, die soms meer dan 100 jaar oud waren, kwamen zo modern over. Je zou kunnen denken dat deze in de jaren 80 waren vervaardigd. Tanavoli zijn tapijten zijn hier erg door geinspireerd. Het feit dat zijn werk door de Iraanse authoriteiten wordt gezien als westerse troep, terwijl deze gewoven is in Iraanse traditie en Folklore is voor mij de reden waarom Tanavoli voor mij de beste keuze was onder dit thema.

1 Tate Museum. (z.d.). Parviz Tanavoli. https://www.tate.org.uk. https://www.tate.org.uk/art/artists/parviz-tanavoli-15957

2 Metropolitan Museum. (z.d.). Parviz Tanavoli collection. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/457770

3  Artsy. (z.d.). Parviz Tanavoli – 27 Artworks, Bio & Shows on Artsy. https://www.artsy.net/artist/parviz-tanavoli

4 Ditmars, H. (2020, 27 mei). Parviz Tanavoli, the nightingale of Iran. Middle East Institute. https://www.mei.edu/publications/parviz-tanavoli-nightingale-iran

5 Ditmars, H. (2020, 27 mei). Parviz Tanavoli, the nightingale of Iran. Middle East Institute. https://www.mei.edu/publications/parviz-tanavoli-nightingale-iran

Eyes as big as plates

Deze fotoserie is een lopend project van Riita Ikonen en Karoline Hjorth en een samenwerking met meer dan 50 senioren uit 10 verschillende landen. Dit project begon als een stuk over karakters uit de Noorse Folklore, maar evolueerde in een doorgaande zoektocht naar het behoren van de moderne mens tot de natuur. Elk karakter  bewoont het landschap in de foto in draagbare sculpturen gemaakt van antuurlijke materialen.

Het kunstenaarsduo komt uit Noorwegen en Finland en hebben allebei in Londen gestudeerd. Eyes as big as plates heeft de Deloitte prijs van de National Portrait Gallery in Londen gewonnen en is internationaal vertoond en gepubliceerd. (1)

De serie is gemaakt in samenwerking met gepensioneerde senioren, vanuit elk beroepsveld. Van boeren tot operazangers tot huisvrouwen. Elke foto presenteert een enkel figuur in een landschap, gekleed in de elementen van de omgeving. De draagbare sculpturen worden gemaakt door het model en de kunstenaars samen.Tijd en locatie worden in de afbeelding niet duidelijk gemaakt. Zelf vertelt het kunstenaarsduo dat deze senioren, als actieve deelnemers van onze hedendaagse maatschappij, de herontdekking aanmoedigt van een demografische groep, die veel te vaak als gemarhinalisseerd wordt gelabeled of zelfs als een stereotypisch chliche. Het is in dit licht dat het project nieuwe perspectieven beoogt te genereren op wie we zijn en waar we thuis horen (2).

Dit werk past goed bij het Thema Art & Narrative, aangezien het werk een duidelijk beeld bij de toeschouwer loshaalt. Het stelt geen geconstrueerde geschiedenis voor, hoewel de draagbare sculpturen af en toe lijken op regionele en traditionele kledij. Het werk probeert, in plaats van een duidelijk verhaal te vertellen, een mening of een gevoel bij ons te halen. Wat is onze kijk op het hedendaagse leven? Hoe kijken wij tegenover bejaarde mensen? Hoe voelen wij ons verbonden met de natuur? Dit zijn vragen die zelf bij mij opkomen, bij het zien van dit werk.

Ik vind dit werk ontzettend relevant, misschien juist wel in deze tijden van Corona, waar de discussie steeds vaker gaat over wat onze verantwoordelijkheid is tegenover ouderen, of in iedergeval de risicogroep. Veel mensen in de stad, waaronder ikzelf, hebben tijdens de lockdown steeds meer behoefte gekregen om de natuur in te trekken; misschien zelfs compleet de stad uit te gaan. Misschien ben ik zelf ook wat meer bezig met waar ik (thuis) hoor en wat de natuur mij te bieden heeft. En viceversa. Wij zijn zelf in dit semester veel bezig met materialen uit de natuur. Ik vind het zelf heel interessant om te kijken naar wanneer iets een draagbaar sculptuur is en wanneer iets een sieraad wordt genoemd.

(1) About. (2020, 2 september). Karoline Hjorth. https://karolinehjorth.com/about/

(2) Riitta Ikonen. (z.d.). Riitta Ikonen. http://www.riittaikonen.com/

About. (2020a, augustus 28). Eyes as Big as Plates.

Dickson, A. (z.d.). Eyes as Big as Plates: Remarkable photos of people in nature. BBC Culture. https://www.bbc.com/culture/article/20200617-eyes-as-big-as-plates-remarkable-photos-of-people-in-nature

Peter de Krom

Geboren in 1981, Delft. Woont in Hoek van Holland.

Het werk van de Krom past goed bij het thema Kunst en Representatie, omdat hij verhalen wil maken over Nederland. Zijn werk speelt zich af in Hoek van Holland. Hier is hij in 2010 bewust gaan wonen en werken, omdat hij Hoek van Holland als een vergankelijke plek ziet, die steeds verandert, maar dit ook als oord beschouwd waar heel Nederland samen komt (1).

Volgens Peter Krom is Hoek van Holland zo bijzonder, omdat het pas 150 jaar oud is, maar nu al zo veel ontwikkelingen doorgemaakt heeft, waardoor het nooit een eigen identiteit heeft kunnen ontwikkelen.

Hoekenezen kan je niet omschrijven, want ze zijn iedere 10 jaar anders. Hoek van Holland heeft zo een enorme impact van scheepvaart gehad, is altijd bezet geweest tijdens de oorlog, vervolgens aan de gemeente Rotterdam verkocht. Rotterdam heeft het de badgasten gegeven. Als je daar 5 jaar later weer komt, is het dorp totaal anders. Dit met ongemak van de dorpelingen, die opstandig worden naar de gemeente Rotterdam.

Soms is het werk droog en ietwat onverklaarbaar, waardoor het niet gelijk duidelijk of het werk is geënsceneerd of niet.

Dit is niet het geval en hier hecht hij ook heel veel waarde aan dat hij geen invloed heeft op de uitkomst van het werk. Hij benadert zijn werk op een vrije documentaire wijze, dit is een hele beschouwende manier van werken.

Het onderwerp is vaak subtiel aanwezig. Als hij denkt dat er iets gaat gebeuren, dan gaat hij op een bankje zitten of gaat iemand volgen (2).

Zelf beschouwt hij zijn vrije werk als documentair, hoewel dit per project verschilt. Zo ziet hij zijn project over de scootrangers als autonaam, aangezien het altijd vanuit dezelfde hoek wordt gefotografeerd. Hierdoor ontstaan steeds dezelfde lijnen.

‘’Omdat ik niet heel erg documentair of autonoom werk, maak is het niet zomaar in een hokje te plaatsen’’. Peter de Krom (3.)

Dit werk heeft op zich niet veel te maken met mijn eigen werk, al vind ik het politiek gezien ook heel interessant. Dit werk kan zonder dit letterlijk in beeld te brengen, je laten nadenken over hoe een stad als invloed is op een dorp, of hoe de economische beslissingen vanuit de politiek negatieve invloed kan hebben op de leefomgeving van de mens en hoe identiteit (of niet) ontstaat op een plek.

1.  

WOS. (2020, 14 januari). Peter de Krom zwaait af als fotograaf met expositie [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=BPfWbnkp1Fc

2.

Open Rotterdam. (2017, 15 februari). Rotterdam Snapshots – Afl. 6 Peter de Krom [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=EIEPK5Bs1jM

3.

Mertens, N. & Mondriaan fonds. (2018, 17 augustus). Peter de Krom. Mondriaan Fonds. https://www.mondriaanfonds.nl/pcprofiel/peter-de-krom/

4.

de Krom, P. (2016). Hoek van Holland: Schetsboek [Foto]. https://www.kunsthal.nl/nl/plan-je-bezoek/tentoonstellingen/peterdekrom/. https://www.kunsthal.nl/media/filer_public_thumbnails/filer_public/be/4e/be4e9a14-efd3-4e12-a79e-d62a795f0540/_53a4175.jpg__1680x1120_q85_crop_subsampling-2_upscale.jpg

5.

de Krom, P. (2015). Scootrangers [Print op dibond, 70 x 50 cm]. Mondriaan fonds. https://www.mondriaanfonds.nl/pcprofiel/peter-de-krom/