The century of the self
Deze 4-delige documentaire reeks van Adam Curtis voor de BBC gaat over hoe de theorie van de psychoanalyse van Sigmund Freud door verschillende mensen gebruikt en misbruikt is om de massa te manipuleren. Deze reeks gaat vooral over de politiek en het bedrijfsleven.
Edward Bernays, Freud‘s neef is een van de grondleggers van public relations en was een grote invloed op de consumptiemaatschappij. Met verschillende campagnes wordt in deze serie laten zien hoe hij mensen anders naar hunzelf heeft laten doen kijken en hoe hij hun houding naar product en mode heeft kunnen veranderen.
Adam Curtis kijkt naar de roots van de consumptiemaatschappij en de technieken in de psychologie die zijn gebruikt om de behoeftes van de consument te vervullen. Hij stelt hier de intenties en de oorsprong van deze nieuwe aanpak in vraag.
Deze documentaire reeks is heel mooi in elkaar gezet en geeft een heel duidelijk beeld hoe de moderne wereld in het westen zo kon veranderen tussen de wereldoorlogen en daarna. Ik vind het een onwijs goede reeks met prachtig beeld en gestoorde voorbeelden, die soms bijna als complottheorien voelen, omdat ze zo gebasseerd zijn op een paar individuen achter grote campagnes.
https://www.bbc.co.uk/programmes/p00ghx6g
Vergezichten
Deze aflevering van tegenlicht verscheen aan het begin van de Covid pandemie, drie weken in de lockdown.
Trendwatcher Lidewij Edelkoort en psychiater Dirk de Wachter vertelden heir wat zij dachten dat er de komende tijd zou veranderen. Edelkoort vanuit een hotel in Zuid-Afrika en de Wachter vanuit zijn huis in Antwerpen.
Aangezien ik deze aflevering pas in September keek, voelde het een beetje gek. Alsof je een tijdscapsule had geopend met een speculatief scenario er in opgeschreven. Al was het maar een half jaar later.
De Wachter praatte veel over wat het met de mens zou doen, om voor het eerst (sinds de tweede wereldoorlog) in een lockdown te zitten en hoe wij ons tot elkaar zouden agan verhouden.
Edelkoort had het meer over wat dit met de markt zou doen. Hoe het na een paar weken al duidelijk was dat verschillende fabrieken hun werk moesten neerleggen, omdat de ketting van goederen verbroken was. De afhankelijkeid van producten uit China werd in een keer voor veel meer mensen duidelijk. Maar ook dat minder productie gelijk zorgt voor aanzienlijk veel minder uitstoot. Zo ging zij verder dat dit de tijd wordt van het zelfmaken. Tutorials kijken, dingen voor jezelf maken en voor elkaar en hopelijk die ketting verbreken van oneindig spullen kopen.
Aan de ene kant vond ik het erg vervelend hoe ze praatte over dat het voor haar allemaal goed is nu en dat ze ook in Augustus wel failliet zal gaan, maar dan met een ander businessmodel verder wil. Nogal een bevoorrechte positie dacht ik, maar verder heeft ze wel gelijk. Als er een moment is om alles te veranderen, zowel in ons economisch systeem als het consumentisme, dan is dat nu.
https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/virus-vergezichten.html
Sophia Zobel 